Strategia bioróżnorodności Unii Europejskiej zakłada, że do 2030 roku co najmniej 25 000 km rzek zostanie przywróconych do stanu wolno płynących, głównie poprzez usunięcie zbędnych barier oraz odtworzenie terenów zalewowych i mokradeł.



<hr class="wp-block-separator has-alpha-channel-opacity"/>



Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej opublikowało dokument, który przedstawia kryteria identyfikacji rzek wolno płynących, uwzględniając łączność podłużną, boczną i pionową zarówno na skalę lokalną, jak i zlewniową. Celem powstania tego dokumentu jest dostarczenie narzędzia umożliwiającego władzom w poszczególnych krajach określenie długości wolno płynących odcinków rzek w ich zlewniach. Narzędzie to ma pomóc określać długości rzek, które w wyniku usunięcia barier i innych działań renaturyzacyjnych, odzyskają ciągłość fizyczną i bilogiczną, co pomoże w priorytetyzacji działań mających na celu osiągnięcie 25 000 km wolno płynących rzek.



Proponowana procedura określania, czy rzeka spełnia kryteria uznania za wolno płynącą, opiera się na kilku niezależnych krokach badawczych. Proces ten obejmuje ocenę stopnia fragmentyzacji odcinka rzeki, możliwości likwidacji barier oraz potencjału do zachodzenia niezbędnych procesów ekologicznych i hydromorfologicznych.



Raport zawiera wyliczenia oraz sugerowane wartości parametrów, takich jak minimalna długość odcinka rzeki pozbawionego barier, dla różnych typów rzek. Autorzy publikacji podają między innymi minimalną długość rzeki wolno płynącej, która zapewni zachowanie odpowiednich wzorców morfologicznych oraz zrównoważony rozwój populacji typowych gatunków ryb. Dla różnych typów rzek wymagany jest odpowiedni obszar gwarantujący minimalną przestrzeń życiową dla gatunków ryb specyficznych dla danego typu środowiska.



Autorzy podkreślają że minimalna długość wolno płynącej rzeki jest złożoną koncepcją zależną od różnych czynników, które mogą się znacznie różnić w zależności od kontekstu i konkretnych kryteriów. Sugerowane minimalne wartości odcinków pozbawionych barier wynoszą 5, 10 i 15 km odpowiednio dla małych (szerokość &lt;10 m), średnich (szerokość 10-50 m) i dużych rzek (szerokość >50 m). Wymagana długość wzrasta wraz z wielkością i złożonością typów rzek, głównie w zależności od klasy szerokości. Jest to wstępna, uproszczona propozycja, która będzie udoskonalana na podstawie analizy wrażliwości i dodatkowych wyników naukowych.



Warto zaznaczyć, że dokument ten ma na celu dostarczenie naukowego wsparcia opartego na dowodach dla procesu tworzenia polityki europejskiej i niekoniecznie odzwierciedla stanowisko lub opinię Komisji Europejskiej.



Cały raport jest dostępny na stronie: <a href="https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC137919">https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC137919</a>.



<hr class="wp-block-separator has-alpha-channel-opacity"/>



Zdjęcie na górze: <a href="https://unsplash.com/@patwhelen?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash">Pat Whelen</a> on <a href="https://unsplash.com/photos/water-falls-in-the-forest-BKhLj0cQm_o?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash">Unsplash</a>

Kraina Pstrąga

Łukasz Drążewski

Naukowe wsparcie europejskiego prawa: kryteria rzek wolno płynących

Tagi:

Autor: Łukasz Drążewski