Czarna Hańcza to największa rzeka Suwalszczyzny. Powyżej Suwałk jest na długich odcinkach wartkim, niemalże górskim strumieniem z kamienistym dnem. Płynie z daleka od domostw i osiedli ludzkich, tworząc niepowtarzalny klimat. Poniżej, choć może już nie tak urokliwa, to jednak dalej o szybkim nurcie. Czysta, dobrze natleniona woda sprawia, że świetne warunki do życia ma tutaj pstrąg potokowy. Występuje on na całej długości Czarnej Hańczy przed ujściem do jeziora Wigry.



<h2 class="wp-block-heading">Zagłada ryb łososiowatych</h2>



27 lipca 2018 roku doszło do strasznej w skutkach awarii oczyszczalni ścieków w Suwałkach. Przez kilka godzin do Czarnej Hańczy, a w efekcie do jeziora Wigry, wpływały nieoczyszczone ścieki. Padały głównie ryby łososiowate, pstrągi i trocie, które są znacznie bardziej wrażliwe na zanieczyszczenia oraz mniejszą ilość tlenu w wodzie niż inne ryby. Z rzeki wyłowiono ponad 250 kg martwych ryb, natomiast niektóre źródła podają, że mogło być ich nawet pół tony, gdyż oczywiście nie wszystkie ryby zostały odłowione. Na szczęście w samym jeziorze Wigry nie zaobserwowano padania ryb. Do Czarnej Hańczy i dalej do Wigier trafiło około 2 tys. m3 nieoczyszczonej wody.



Do awarii doszło z powodu awarii pomp, ale zawiódł również czynnik ludzki, gdyż nie było odpowiedniego nadzoru pracowników nad monitoringiem pracy urządzeń oczyszczalni. 



We wrześniu następnego roku dochodzi do kolejnego zanieczyszczenia tej rzeki. Na szczęście mniej poważnego niż tego z przed roku, bowiem do rzeki trafia &#8220;zaledwie&#8221; 180 m3 ścieków. Nie zaobserwowano również martwych ryb w wodzie. Tym razem winna była firma remontującej sieć sanitarną na terenie miasta Suwałki.



<figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-1 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex">
<figure class="wp-block-image size-large"><img decoding="async" loading="lazy" width="1140" height="855" data-id="2252" src="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-1140x855.jpg" alt="" class="wp-image-2252" srcset="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-1140x855.jpg 1140w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-300x225.jpg 300w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-768x576.jpg 768w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-1536x1152.jpg 1536w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-2048x1536.jpg 2048w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P1010361-1568x1176.jpg 1568w" sizes="(max-width: 1140px) 100vw, 1140px" /><figcaption class="wp-element-caption">Czarna Hańcza kilka kilometrów poniżej oczyszczalni (fot. Łukasz Drążewski)</figcaption></figure>
</figure>



<h2 class="wp-block-heading">Powolna odbudowa populacji</h2>



Natychmiast po pierwszej awarii w 2018 podjęto działania mające na celu odbudowę populacji pstrąga potokowego w Czarnej Hańczy. Władze miasta Suwałk zadeklarowały pomoc w naprawieniu szkód. Już wiosną następnego roku wpuszczono ponad 40000 sztuk narybku pstrąga pochodzących z Ośrodka Zarybieniowego Gospodarstwa Rybackiego PZW w Gawrych Rudzie. Zarybienie to zostało sfinansowane przez spółkę samorządu Suwałk. Na tym jednak nie poprzestano. Co roku do rzeki trafia kilka tys. sztuk pstrąga a w tym roku <a href="https://www.suwalki.info/wiadomosci/z-zycia-miasta/zarybianie-czarnej-hanczy-z-okazji-swiatowego-dnia-ziemi">wpuszczono kolejne 2 tys. sztuk narybku na terenie Suwałk</a>.



W między czasie zarybienia trocią jeziorową prowadzi Wigierski Park Narodowy. W sumie w ciągu sześciu lat od katastrofy do jeziora Wigry ma trafić 12 tys. narybku troci.



<h2 class="wp-block-heading">W cieniu oczyszczalni</h2>



W tym roku miałem kolejną okazję przekonać się w jakim stanie znajduje się populacja pstrąga potokowego w <a href="https://krainapstraga.pl/lowiska/gr-pzw-suwalki/czarna-hancza">Czarnej Hańczy</a> i czy można tu zwyczajnie złowić jakiegoś pstrąga. Do wędkowania specjalnie wybrałem więc odcinek poniżej oczyszczalni. Pierwsze wrażenie, to wizualne, było dla mnie bardzo pozytywne. Jak za każdym razem zresztą gdy wracam nad Czarną Hańczę. 



<figure class="wp-block-image size-large"><img decoding="async" loading="lazy" width="1140" height="855" src="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-1140x855.jpg" alt="" class="wp-image-2253" srcset="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-1140x855.jpg 1140w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-300x225.jpg 300w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-768x576.jpg 768w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-1536x1152.jpg 1536w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-2048x1536.jpg 2048w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291913-1568x1176.jpg 1568w" sizes="(max-width: 1140px) 100vw, 1140px" /><figcaption class="wp-element-caption">Czarna Hańcza (fot. Łukasz Drążewski)</figcaption></figure>



Czarna Hańcza to na tym odcinku niewielka rzeka. Jej szerokość waha się od 4 do 8 metrów, a głębokość tylko gdzieniegdzie przekracza 1 metr. Woda sprawia wrażenie bardzo czystej. Wyraźnie widać kamieniste dno oraz uciekającą z pod nóg rybią drobnicę. Niestety miejscami dochodzi do mnie przykry zapach, który przypomina, że Czarna Hańcza płynie tu w cieniu oczyszczalni. Smród nasila się szczególnie w miejscach o szybszym nurcie. Tu także można dostrzec pianę na powierzchni wody. 



Wędkowanie na tej rzece nie należy do trudnych. W miarę łagodne brzegi umożliwiają dobre dojście, które tylko w bardziej zarośniętych miejscach staje się większym wyzwaniem. Bez problemu można też tutaj brodzić. 



Już po pierwszych rzutach widać, że są ryby są. Podczas moich połowów zarówno pstrągi jak i okonie były bardzo aktywne. Te pierwsze zajmują klasyczne pstrągowe dołki oraz wszelkiego rodzaju podmycia i cienie w nurcie, te drugie preferują każde wolniejsze i głębsze miejsca. I chociaż nie złowiłem nic większego, to mimo wszystko bardzo mnie cieszy, że rzeka żyje.



<figure class="wp-block-image size-large"><img decoding="async" loading="lazy" width="1140" height="798" src="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-1140x798.jpg" alt="" class="wp-image-2256" srcset="https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-1140x798.jpg 1140w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-300x210.jpg 300w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-768x538.jpg 768w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-1536x1075.jpg 1536w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-2048x1434.jpg 2048w, https://panel.krainapstraga.pl/wp-content/uploads/2023/08/P6291902-1568x1098.jpg 1568w" sizes="(max-width: 1140px) 100vw, 1140px" /><figcaption class="wp-element-caption">&#8220;Kropkowaniec&#8221; z Czarnej Hańczy (fot. Łukasz Drążewski)</figcaption></figure>



Mam nadzieję, że pomimo ciągle odczuwalnej obecności oczyszczalni, do podobnej tragedii ekologicznej, jak tej z przed kilku lat, już tutaj nie dojdzie.



Na koniec koniecznie muszę więc jeszcze wspomnieć o inwestycji Wigierskiego Parku Narodowego, która ma pomóc ostrzegać w sytuacjach awaryjnych, takich jak te 5 i 4 lata temu. W tym celu, na granicy parku narodowego od strony Suwałk, zainstalowano specjalne urządzenie pomiarowe, które co 15 minut dokonuje pomiarów parametrów wody: przewodności elektrolityczna, ilości substancji mineralnych rozpuszczonych w wodzie, temperatury oraz poziomu wody. Dane te automatycznie przekazywane pracownikom WPN pozwolą natychmiast zauważyć zbliżające się niebezpieczeństwo ze strony oczyszczalni.

Kraina Pstrąga

Łukasz Drążewski

Kraina pstrąga w cieniu oczyszczalni

Tagi:

Autor: Łukasz Drążewski